Dəridə ağ ləkələrlə özünü göstərən vitiliqo piqment itkisinə səbəb olan xroniki dəri xəstəliyidir. Cəmiyyətdə təxminən hər 100 nəfərdən 1-2-də görülən bu vəziyyət həm estetik narahatlıqlara, həm də psixoloji problemlərə səbəb ola bilər.
E-saglam.az xəbər verir ki, qəti müalicə olmasa da, dərman, işıq və cərrahi üsullarla xəstəlik idarə oluna bilər.
Vitiliqo nədir?
Vitiliqo dəriyə rəng verən melanin piqmentini istehsal edən melanosit hüceyrələrinin funksiyasını itirməsi nəticəsində baş verir. Bu hüceyrələrin məhv edilməsi və ya zədələnməsi dəridə müxtəlif ölçülü ağ ləkələrin yaranmasına səbəb olur. Üz, əllər, dirsəklər, dizlər və genital bölgə ən çox təsirlənən bölgələrdir.
Vitiliqoya nə səbəb olur?
Dəqiq səbəbi bilinməsə də, vitiliqonun inkişafında birdən çox faktorun təsirli olduğu düşünülür. Bu amillərə aşağıdakılar daxildir:
- Otoimmün xəstəliklər (immunitet sistemi öz hüceyrələrinə hücum edir),
- Genetik meyl (ailələrində vitiliqo olanlarda risk artır),
- Stress, travma və ya dəri zədələri,
- Bunlara tiroid xəstəlikləri kimi hormonal balanssızlıqlar daxildir.
- Vitiliqo yoluxucu deyil və insandan insana keçmir.
Vitiliqonun əlamətləri hansılardır?
- Dəridə südlü ağ ləkələr
- Ləkənin ətrafındakı saçlar da ağarır
- Gözlər, burun və dodaqlar kimi bölgələrdə rəng itkisi
- Ləkələr günəşə məruz qaldıqda daha aydın görünür.
- Vitiliqo zamanla inkişaf edə bilər, ləkələr birləşə və daha böyük sahələri əhatə edə bilər.
Vitiliqonun müalicəsi mümkündürmü?
Vitiliqonun hələ də qəti bir müalicəsi olmasa da, rəng bərabərliyini təmin etmək və estetik görünüşü yaxşılaşdırmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə olunur:
Dərman terapiyası
Kortikosteroid kremlər: erkən mərhələdə vitiliqoda dəri piqment itkisini ləngidə bilər.
Takrolimus və ya pimekrolimus: İmmunitet sistemini tənzimləyən yerli müalicələr.
İşıq (Fototerapiya) Terapiyası
UVB (dar bant) işıq terapiyası dəridə melanin istehsalını stimullaşdıra bilər.
Ümumiyyətlə, həftədə 2-3 seans tövsiyə olunur və nəticələr bir neçə ay ərzində görünə bilər.
Cərrahi prosedurlar
Kiçik və davamlı bölgələrdə melanosit transplantasiyası və ya dəri transplantasiyası tətbiqlərinə üstünlük verilə bilər.
Kamuflyaj məhsulları
Xüsusi makiyaj məhsulları və özünü bronzlaşdıran vasitələrlə müvəqqəti örtüyü əldə etmək olar.
Təbii üsullar və dəstəkləyici təcrübələr
Antioksidantlarla zəngin pəhriz (C və E vitaminləri, sink, beta-karoten)
Stressin idarə edilməsi (yoqa, meditasiya)
Günəşdən qorunma (günəş kreminin istifadəsi) müalicə prosesinə müsbət təsir göstərə bilər.
Psixoloji dəstək vacibdir
Vitiliqo yalnız fiziki deyil, həm də psixoloji təsirlərə səbəb ola bilər. Xüsusilə gənc yaşda başlayan hallarda özünə inam itkisi və sosial izolyasiya baş verə bilər. Ona görə də psixoloji dəstək və maarifləndirmə tədbirləri müalicənin vacib hissəsidir.
Tərcümə: Könül Oruc
