Şanxayın (Çin) Tsyaotun Universitetinin Tibb məktəbinin alimlərinin apardıqları araşdırmalara əsasən, sümük iliyinin transplantasiyası beyin hüceyrələrinin sıradan çıxması ilə müşahidə olunan nadir və ölümcül xəstəliyin proqressiv inkişafını dayandıra bilər.
E-saglam.az xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Science" jurnalında dərc olunub.
Söhbət aksonal sferoidlər və piqmentli qliya (ALSP) ilə leykoensefalopatiyadan gedir. ALSP-yə CSF1R genindəki mutasiya səbəb olur ki, bunun nəticəsində mikroqliya - beyinin immun hüceyrələri məhv olur. Bu, zədələnmiş neyronların yığılmasına, toxumaların kalsifikasiyasına, sinir liflərinin zədələnməsinə, hərəkət və koqnitiv pozğunluqların inkişafına səbəb olur. İndiyə qədər xəstəliyin öyrənilməsi üçün nə effektiv müalicə üsulu, nə də uyğun heyvan modeli mövcud deyildi.
Tədqiqatçılar ALSP-nin bütün əsas xüsusiyyətlərini inkişaf etdirən insan CSF1R mutasiyalarına malik iki siçan xətti yaradıblar. Daha sonra sümük iliyi transplantasiyasını sınaqdan keçiriblər. Əlavə prosedurlar olmadan belə, transplantasiya effektiv olub: xəstənin öz mikroqliyasının zəifləməsi səbəbindən yeni hüceyrələr onları tez bir zamanda əvəz edib.
Metod insanlar üzərində də sınaqdan keçirilib - ALSP-dən əziyyət çəkən səkkiz xəstədə sümük iliyinin transplantasiyası həyata keçirilib. Əməliyyatdan sonra iki il ərzində xəstəlik inkişaf etməyib - hüceyrələrdəki mutasiyalar aradan qaldırılıb.
Müəlliflərin fikrincə, bu, mikroqliya pozğunluğu ilə əlaqəli digər xəstəliklərdə yanaşmadan istifadə üçün imkan yaradır. Bunlara demensiyanın bəzi formaları daxildir. Alimlər qeyd edirlər ki, metodun geniş tətbiqi üçün hüceyrənin dəyişdirilməsinin effektivliyi ilə prosedurun təhlükəsizliyi arasında optimal balans tapmaq lazımdır.
Oxu.az
